Farby, emalie, systemy dekoracyjne

Farba o efekcie rosy – malachitowy Fot. Lakma

Rodzaje farb i powłok dekoracyjnych

Oferta rynkowa jest ogromna, a stojąc przed wyborem rodzaju farby należy uwzględnić warunki użytkowania pomieszczenia, odporność powłoki na zabrudzenia oraz połysk i pożądaną trwałość barwy. Najpopularniejsze są farby emulsyjne – z reguły są najtańsze, ale mało odporne, oraz akrylowe – nieco droższe, ale zarazem trwalsze. Najtrudniej brudzą się farby lateksowe; są też znacznie bardziej wytrzymałe na zmywanie, dlatego polecane są do kuchni i łazienek.

Ciekawym sposobem na wykończenie wnętrz jest zastosowanie – zamiast zwykłych farb – powłok dekoracyjnych. To metody pracochłonne i wymagające większych nakładów finansowych, dlatego w ten sposób dekoruje się najczęściej pojedyncze ściany lub ich fragmenty.

W sprzedaży dostępne są np. farby dekoracyjne przeznaczone do krycia zarówno surowych, jak i otynkowanych powierzchni. Zawierają wypełniacze w postaci opiłków metali, łusek brokatowych, cząsteczek kwarcu czy dolomitu, włókiem celulozy itp. Z kolei pomalowany już mur można pokryć specjalną farbą transparentną z dodatkiem brokatu oraz hologramami, np. miniaturowymi serduszkami czy gwiazdami, która świetnie ozdobi pokój dziecięcy.

Transparentna, akrylowa farba

W salonie czy kuchni znakomicie prezentują się ściany pokryte farbami strukturalnymi. Dzięki nim możemy uzyskać praktycznie dowolną barwę i strukturę: imitację tkanin, betonu z charakterystycznymi pęknięciami i wżerami, starego, przetartego tynku czy też gładkiej, odbijającej światło powierzchni. Farby strukturalne mogą również imitować naturalne kamienie, marmur czy drewnianą mozaikę. Osiągnięcie takich efektów wymaga dużej wprawy (farbę często nakłada się pacą), dlatego takie prace warto powierzyć fachowcowi.

Dosyć kłopotliwy w wykonaniu, ale dający znakomite efekty, jest też papier dekoracyjny. Na zagruntowaną ścianę nakłada się specjalną farbę służącą jako klej, a w niej zatapia się zgnieciony arkusz papieru, dociskając go wałkiem malarskim. Następnie całą powierzchnię należy pomalować, a po wyschnięciu nałożyć warstwę bejcy dekoracyjnej. Kolejnym krokiem jest przetarcie powierzchni (kolistymi ruchami) gąbką, po wyschnięciu – nałożenie innego koloru bejcy, a potem powtórzenie czynności z gąbką. W ten sposób uzyskamy nierówną powierzchnię, w której fragmenty jednego koloru przebijają przez warstwę wierzchnią.

Ściana w pokoju dziecięcym pomalowana farbą Tikkurila Liitu kolor K385 Meadow fot. Tikkurila

Bardzo ciekawie prezentują się ściany pokryte tynkami japońskimi. To materiał, który po wymieszaniu z wodą nakłada się na ścianę za pomocą pacy. Składa się ze spoiwa, barwników oraz dodatków, takich jak bawełna, jedwab czy brokat. Tynki japońskie nadają wnętrzu elegancji oraz poprawiają jego akustykę. Ponieważ warstwa ma ok. 2–3 mm grubości, można pod nią ukryć niewielkie niedoskonałości ścian. Zaletą takiego pokrycia jest możliwość wielokrotnego użycia – powłokę po namoczeniu da się usunąć, a zdjęty materiał, po zarobieniu wodą, ponownie ułożyć w innym miejscu.

Omawiając farby, warto wspomnieć o popularnych ostatnio szablonach dekoracyjnych. Za ich pomocą można na wymalowanej już ścianie tworzyć różnorakie wzory, a nawet całe kompozycje. Szablon można wykonać samodzielnie, wykorzystując sztywny materiał (np. cienką tekturę) lub zakupić gotowy model z tworzywa sztucznego, który można wykorzystać wielokrotnie. Użycie szablonu jest bardzo proste – wystarczy przykleić go do ściany taśmą malarską, a następnie nanieść na wzór farbę lub pastę dekoracyjną. Potem trzeba już tylko oderwać szablon (od góry) i cieszyć się efektem.

Jak malować?

Optymalna temperatura do malowania wnętrz to 15–20°C, zaś wilgotność powietrza – ok. 80%. W takich warunkach farba nie będzie wysychać zbyt szybko, co pozwoli na równomierne jej nakładanie i ewentualne poprawki.

Powierzchnia przeznaczona do malowania powinna być gładka (wcześniej należy naprawić ewentualne nierówności) i odkurzona. Tynk trzeba zagruntować preparatem gruntującym. Gruntowanie wzmacnia podłoże, wyrównuje jego chłonność i ułatwia nakładanie farby.

Farbę można nakładać zarówno szerokim pędzlem, jak i wałkiem, choć to drugie narzędzie jest wygodniejsze. Pozwala na uzyskanie gładkiej powierzchni bez smug, a korzystając z wałka na drążku, prace będziemy mogli prowadzić z poziomu podłogi. Wąski pędzel będzie natomiast potrzebny do zaaplikowania farby w narożach i trudno dostępnych miejscach. Duże powierzchnie można też malować pistoletem natryskowym lub agregatem malarskim.

Używając farby do malowania należy kierować się instrukcją producenta. Kilka zasad jest jednak uniwersalnych. Oto wskazówki, które ułatwią malowanie:

• większość farb przed otwarciem pojemnika wymaga wstrząśnięcia;
• malowanie rozpoczyna się od sufitu, od nałożenia farby wzdłuż styku ze ścianą. Sufit należy malować pasami prostopadłymi do okna;
• w przypadku ścian malowanie zaczyna się za pomocą pędzla od brzegów i trudno dostępnych miejsc, takich jak gniazdka i wyłączniki; następnym krokiem jest rozprowadzenie farby wałkiem;
• przeważnie nakłada się dwie warstwy farby, przy czym drugą można zaaplikować po upływie czasu określonego przez producenta;
• taśmę odcinającą kolory odrywa się przed całkowitym wyschnięciem farby;
• poprawki wykonuje się po wysuszeniu ściany, rozprowadzając farbę lekko nasączonym wałkiem na większej powierzchni;
• większość farb ma długi okres dojrzewania – po którym uzyskuje pełną wytrzymałość na zmywanie – zazwyczaj 2–4 tygodnie. Do tego czasu nie należy w żaden sposób czyścić pomalowanej powierzchni.