Jak nie połamać wiertła? - porady dotyczące odpowiedniego wiercenia

Nie ma wiertła, którego nie można złamać. Od czasu do czasu pękają, zwykle dlatego, że są źle dobrane lub z powodu niewłaściwej techniki wiercenia.

Odpowiedni dobór wiertła to podstawa - są wiertła do drewna, metalu, do betonu, czy kamienia.

Wiertła dobiera się do materiału, w którym się wierci. Nie wiercimy zatem w betonie sprzętem do drewna, bo zwiększa się wtedy ryzyko złamania lub szybkiego stępienia. W sklepach z narzędziami jest tak szeroki wybór pojedynczych wierteł i zestawów, że bez trudu znajdziemy coś odpowiedniego - doradza Krzysztof Pacanowski, manager marki Abraboro w Lange Łukaszuk. - Pamiętajmy także, żeby wiercić centrycznie.

Zły dobór wiertła to najbardziej prozaiczna przyczyna złamania. Oto pozostałe:

• zatrzymanie ruchu obrotowego wiertła w otworze. Po zrobieniu otworu najpierw trzeba wysunąć wiertło z dziury, a dopiero potem wyłączyć napęd wrzeciona wiertarki. Podczas wiercenia głębokich otworów trzeba pamiętać o regularnym wysuwaniu i czyszczeniu wiertła z wiórów;
• wiertło może się złamać, gdy trafi na lukę w materiale, spowodowaną pęcherzem lub złym usytuowaniem otworu;
• krzywe osadzenie wiertła i nieprawidłowe zamocowanie przedmiotu wierconego;
• wiercenie bez wkładki z drewna w ścianie pochyłej wewnętrznej. To także przyczyna źle wykonanego otworu. Z kolei wiercenie w ścianach pochyłych zewnętrznych wymaga przygotowania wgłębienia frezowaniem i napunktowania w nim środka otworu.

Wiertło nie powinno się złamać, jeśli będziemy trzymać się powyższych zasad. Wyciągnięcie złamanego wiertła jest bardzo kłopotliwe. Jeżeli wystaje ponad powierzchnię materiału, w którym wierciliśmy, to można je wyjąć za pomocą szczypiec, ale ostrożnie.

Jest kruche, więc przy wyciąganiu może połamać się wystająca część - ostrzega ekspert.

Wtedy pozostaje podgrzanie wiertła do czerwoności. Potem trzeba je wolno ostudzić i dopiero wtedy usunąć.

Technika wiercenia, chłodzenie, ostrzenie

O chłodzeniu trzeba również pamiętać także podczas właściwego wiercenia. Gdy wiertło rozgrzeje za mocno, jego części tnące tracą twardość, więc szybko się stępia.

Aby nie dopuścić do przegrzania, stosuje się specjalne ciecze olejowe lub emulsje. Ich właściwy rodzaj dobiera się w zależności od materiału, w którym wiercimy i głębokości wykonywanego otworu - podpowiada ekspert z Lange Łukaszuk.

Stępione wiertła ostrzy się na przeznaczonej do tego celu szlifierce. Musi ona mieć specjalny przyrząd utrzymujący je w odpowiedniej pozycji podczas szlifowania.

Krawędzie tnące prawidłowo naostrzonego wiertła mają jednakową długość i kąty nachylenia do jego osi. Poprawność zaostrzenia można sprawdzić dzięki przeznaczonemu do tego wzronikowi.

Aby wiercenie było prawidłowe, trzeba stosować właściwą technikę. Na początek trzeba wyznaczyć oś otworu i zaznaczyć jego środek. Następnie wytycza się cyrklem okrąg o średnicy otworu i oznaczyć go np. ołówkiem w kilku miejscach.

Poradnik

Cenisz nasze porady? Możesz otrzymywać najnowsze w każdy czwartek!

Dołącz do naszej listy i odbierz darmowy magazyn ABC Budowania

Cenisz nasze porady? Możesz otrzymywać najnowsze w każdy czwartek!

Zapisz się

Dołącz do naszej listy i odbierz darmowy magazyn ABC Budowania

Potrzebny będzie też drugi okrąg - współśrodkowy, o nieco większej średnicy. Dopiero po wykonaniu tych czynności przystępuje się do wiercenia otworu próbnego.

Dobry wybór wiertła

Zawsze warto mieć dobre wiertło, nawet jak wiercimy okazjonalnie. Oczywiście do użytku domowego nie potrzebujemy tych wykorzystywanych w przemyśle, ale mimo wszystko opłaca się postawić na wysoką jakość - podsumowuje Krzysztof Pacanowski.

Na co zwrócić uwagę przy wyborze wiertła?

Na takie parametry jak rodzaj ostrzenia i forma ostrzy. Najczęściej używane są modele spiralne, zwane wiertłami krętymi. Klasyfikuje się je według nazwy materiału, z którego są wykonane.

Wyróżnia się wiertła ze stali nierdzewnej, ze stali szybkotnącej (HSS), w tym pokryte związkami tytanu, ze stopu kobaltu (bardzo twarde i odporne na wysoką temperaturę) oraz ze stopów twardych. Przykładowo, te ze stali nierdzewnej są do drewna, HSS do metalu, a kobaltowe do stali.

Warte uwagi jest to, że kąt wierzchołkowy ma wpływ odprowadzanie ciepła oraz prowadzenie ostrzy w obrabianym materiale. Dłuższe ostrza mają mniejszy kąt, więc lepiej radzą sobie z ciepłem, natomiast większy zapewnia szybsze i sprawniejsze prowadzenie wiertła.

Na zdolność do odprowadzania wiórów wpływa kąt skrętu rowków, standardowo znaczony literami. I tak:

• N - wiertła zwyczajne do stali,
• W - do materiałów takich jak miedź i aluminium,
• H - np. do mosiądzu,
• ATN - do głębokich otworów i pracy w utrudnionych warunkach.

źródło i zdjęcia: Lange Łukaszuk